45. මයිකල්ගේ දෛවෝපගත මුකුණුවැන්න මැල්ලුම.

උගන්නන රස්සාවෙ ලංකාවෙදි සහ මෙහෙදි පුදුම වෙනසක් තියෙනවා, සමානකමුත් නැත්තෙ නෑ. ලොකුම වෙනස තමයි ලංකාවෙදි අපි විශ්‍රාම වැ‍ටුප් සහිත ස්ථිර රජයේ සේවකයො හන්දා අපිට තියෙන බලතල වැඩියි. 

මෙහෙදි, රජයේ ඉස්කෝලවල ඉගැන්නුවත් අපි අවුරුද්දකට සැරයක් ගිවිසුම අලුත් කලයුතු විදේශීය සේවා දායකයො. ඉතින් බලතල ගැන කතාකරලා වැඩක් නෑනෙ. 
ඒකට ලංකාව!!  හම්බවෙන පඩියෙන් ජීවත් වෙන්න බැරි වුනත්, ජීවිතෙන් බාගයක් පාරට වැය කලත්, අපිට (සෑ)හෙන බලතල තිබ්බා. නිවාඩු ඕනෙ තරම්! අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂලත් එක්ක කොකු දාගන්න එක ‘ජීවනාංගයක්’. (ඔන්න මම මේ දැන් නිර්මාණය කරපු වචනයක්. “It’s a way of life” වලට සමාන කියලයි අදහස් කලේ!  අම්මෝ, තිබ්බ නිදහසක්! :)
ඔන්න දැන් කට්ටිය ඇවිස්සුනානම්, බලතල කිව්වෙ මෙහෙට සාපේක්ෂව. වගකිවයුතු තීරණ ගන්න අපිවත් සහභාගී කරගත්තා. අපේ අදහස් විමසුවා. විදුහල්පති වුනත් තමන්ට ඕනෙ හැටියට වැඩකරන ඒකාධිපතියෙක් වගේ හැසිරුනේ නෑ. අපි එහෙම හැසිරෙන්න ඉඩ දුන්නෙත් නෑ.! නිවාඩු ඕනෙ තරම් තිබ්බා. ඒ කියන්නෙ හතලිස් එකක්ද කොහෙද තිබ්බා. අනියම් නිවාඩුත් එක්ක. මතක් වෙනකොටත් දුකයි. :( අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂකලත් එක්ක, විදුහල්පතිලත් එක්ක, ගුරු උපදේශකලත් එක්ක, කොකු දාගත්තෙ අසාධාරණයට එරෙහිව. නමුත් මතක තබාගතයුතු දෙයක් තමයි අසාධාරණයත්, අනිත් කොයි දේත්, වගෙ සාපේක්ෂ බව. ‍රැස්වීම්වලදි නැගිටල තර්ක කලා. සමහර අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂකලට අපි මාර ඇණයක් වෙලා තිබ්බෙ. අනේ එහෙම නිදහසක්! දුකේ බැරුවා. :(

කිවයුතු තව දෙයක් තමයි ලංකාවේ හිටියත්, පිටරටක හිටියත් වැඩකරන එකා වැඩ කරනවා. හොරා කොහෙ හිටියත් හොරා!

මම අන්තිමට ලංකාවෙ වැඩකලේ “කොට අදින ඉස්කෝලෙ”. මේ ඉස්කෝලෙට ඔය නම වැ‍ටුනෙ, පිහිටියෙ කොට වලට සම්බන්ද තැනක හන්දා විතරක් නෙවෙයි.  අහලා ඇතිනෙ පෙරහැරේ යන අලියි, කොට අදින අලියි ගැන. කොළඹ කිව්වම  එකපාර ඔලුවට එන්නෙ පොෂ් තැනක්නෙ නේද? කොළඹ හැම තැනම පොෂ් නැතිබව ඔලුවට එන්නෙ පස්සෙ. 

ඉතින් ඔය කොළඹ නගරෙම කුමාර විදුහල් වගේම කොහොමවත් පොෂ් නැති, දුප්පත්, කාටවත් යන්න ඕනෙ නැති ඉස්කෝලත් තියෙනවා. (ඔය පොෂ් කියන වචනෙ අපි කවුරුත් පාවිච්චි කලාට ඕකෙත් නැවකට සම්බන්ධ ඉතිහාසයක් තියෙනවා. ඒක කියන්නම්කො වෙන වෙලාවක ඉංග්‍රීසි පාඩමකට) මම කුමාර ඉස්කෝලෙකට නොගිහින් කොට අදින ඉස්කෝලෙකට වැ‍ටුනෙ කොහොමද කියන එකත් දැන්නම් හරි රසවත් කතාවක් එදා තිත්ත කතාවක් වුනාට. කලකදි රස කලකදි වස වෙනවා වගේම, කලකදි වස කලකදි රස වෙන එකත් පුදුමාකාර දෙයක්!

ඉතින් කොට අදින ඉස්කෝලෙ වැඩකරන අපි කලේ සිංහලෙන් කිව්වොත් thankless job එකක්. අපි ඉගැන්නුවෙ තරමක් දක්ෂ ටික දෙනෙකුටයි, සැලකියයුතු දක්ෂතාවයක් නොපෙන්වන, ඉගෙනගන්න කිසිම ඕනෙ කමක් නැති වැඩි දෙනෙකුටයි, අවම පහසුකම් මැද්දෙ.

අර කසුන් උගෙ ප්‍රොෆයිල් එකේ විස්තරේට එල්ලාගෙන ඉන්න “මෙලෝ රහක් නැති, ඔහේ වැනි වැනි ඉන්න, කාටවත් වැඩක් නැති, නිකන්ම නිකන් ඩයල් එකක්” කියන කසුනගෙ කෙරුවාවට කොහෙත්ම නොගැලපෙන විස්තරේ මේ ඩයල් වලට නම් නියමෙට ගැලපුනා. ඉතින් අපේ ප්‍රතිඵලත් ඊට සාපේක්ෂයි. අපි පණ යනකම් උගන්නලා දක්ෂයො ටික පොලිෂ් කරලා, අදක්ෂයො සෑහෙන තැනකට ගේනකොට අපේ හොඳ පණ ගිහින්. අනික වැඩ ටිකක් හරි පුලුවන් එකා හැකි ඉක්මනින් අර පොෂ් ඉස්කෝලෙකට මාරු වෙනවා. අනේ ඒකෙ වරදක් කියනවා නෙවෙයි. ඉතින් ප්‍රාතිහාර්ය පාන්න අපිට ඉතුරුවෙන්නෙ පෙරිලා ආපු රොඩ්ඩ.

එතකොට කුමාර විදුහල්වල වැඩ කරන අපේ සහෝදර සහෝදරියන්ට ඇත්තෙන්ම ලැබෙන්නෙ පෙරිලා ආපු ක්‍රීම් එක, සීයට සීයක්ම නොවුනත්. වැඩේ අපිට වැඩිය හුඟක් ලේසියි. ප්‍රතිඵලත් එලෙසමයි. ප්‍රාතිහාර්ය පාන්නත් ලේසියි. අපි තරම් මහන්සි වෙන්න ඕනෙත් නෑ.

අර කතාවක් තියෙනවනෙ තනි මිනිහෙකුට පුලුවන් අශ්වයාව ජලාශයට ගෙනියන්න, නමුත් මිනිස්සු දාහක් එකතු වුනත් බෑ මේකාට වතුර පොවන්න, ඌට වතුර බොන්න අවශ්‍යතාවයක් නැතිනම් කියලා..

ඉතින් කරුමෙ කියන්නෙ අර අධ්‍යාපන බලධාරීන් කියන උන් අපෙනුත් බලාපොරොත්තු වෙන්නෙ අර කුමාර විද්‍යාලෙ ගුරුවරු පෙන්නන ප්‍රතිඵලමයි. අපිට දෙසනවා උදාහරණ එක්ක, “අර ඉස්කෝලෙ මෙච්චර Aස් තියෙනවා ඇයි ඇයි මේ ඉස්කෝලෙ ප්‍රතිඵල මෙච්චර සවුත්තු?” වගෙ අමන තර්ක. ඕවට තමා අපි ගැටෙන්නෙ. මුන්ට නොතේරෙන දේ තමයි අපි අර තරම්වත් ප්‍රතිඵලයක් ගත්ත එක ප්‍රාතිහාර්යයක් බව අපිට ලැබිලා තියෙන අමු ද්‍රව්‍යයි, සම්පතුයි එක්ක.

ඉතින් අපි කවදත් මගුල් ගෙදර ගිය දුප්පත් නෑයො වගෙ තමයි. ලැබෙන සැලකිල්ලත් එපා වාහෙට හොදි බෙදනවා වගෙ තමයි. ඉතින් ඔන්න ඔහොමයි ඒ අය පෙරහැරේ යන අලියි, අපි කොට අදින අලියි වුනේ. විශේෂයෙන්ම අපි අමාරුවෙන් මොළේ පාදලා, යම් මට්ටමකට ගෙනාපු ළමයිනුත් දැන් අර ඉස්කෝලවලට ගිහින්.

ඉතින් ඔන්න ඔහොමයි අපේ ඉස්කෝලෙ කොට අදින ඉස්කෝලෙ උනේ.

හරි, දැන් පසුබිම ගානට පාට වෙලා තියෙන නිසා චරිත දාමු. අපේ කාල සටහන් පිරිලා තිබ්බට ඔය ඉස්කෝලෙත් හිටියා අමුතුම වාසනාවන්තයො කීපදෙනෙක්. එක්කෙනෙක් මිස්ට මෙත්තානන්ද. විශ්‍රාම යන්න ඔන්න මෙන්න. එන්නෙත් ඉන්ටවල් එක කිට්‍ටුව. හැම තිස්සෙම ස්ටාෆ් රූම් එකේ ඉඳගෙන මොකක් හරි රස කතාවක්. යන්නෙත් තමන්ට ඕනෙ වෙලාවට. ඉස්කෝලෙ එන්නෙත් තමන්ට හිතුනාම.

මේකෙ රහස මේකයි. මිස්ට මෙත්තානන්දගෙ වැඩ තහනම් වෙලා මොකක්දෝ හේතුවක් නිසා. පස්සෙ විනය පරීක්ෂණයෙදි මෙත්තා නිවැරදිකාරයා වෙලා. මෙත්තා කලේ වහාම දෙපාර්තමේන්තුවට විරුද්ධව නඩුවක් ගොනු කිරීම. ඒකත් ඇදි ඇදි ගිහින් අන්තිමේදි මෙත්තා දිනලා විතරක් නෙවෙයි, මෙත්තාට දෙපාර්තමේන්තුවෙන් ලක්ෂ ගානක වන්දියකුයි, නඩු ගාස්තුයි, ඊට අමතරව, වහාම සේවයේ පිහිටුවලා හිඟ වැ‍ටුප් ගෙවන්නත් නියෝගයකුත් ලැබිලා. ඉතින් පෙන්ෂන් ගන්න ඔන්න මෙන්න වයසේ හිටපු මෙත්තාට කාල සටහනකුත් නෑ. අතිරික්ත ගුරුවරයෙක් නිසාත්, මෙත්තාගෙ ගති ස්වභාවය අනුවත්, ඒ ඔක්කොටම වඩා උසාවි නියෝගයකින් ඇවිල්ලා ඉන්න බුවෙක් නිසාත්, විදුහල් පරිපාලනයෙනුත් මෙත්තාට බලපෑම් කරන්න ගියේ නෑ.

ඒ එක වාසනාවන්තයෙක්.

අනිත් වාසනාවන්තයා මයිකල්. මයිකල් ඉස්කෝලෙ එන්නෙ පඩි දවසට විතරයි. අනිත් දවස් ඔක්කොම, ගුරු වෘත්තීය සමිතියක ඉහල නිලයක් දරන මයිකල්ව, අමාත්‍යාංශයෙන්ම පූර්ණ කාලීනව නිදහස් කරලා තියෙන්නෙ වෘත්තීය සමිති වැඩ වලට. අපි නම් කලින්ම විවාහ වෙලා දරු සුරතල් බලමින් හිටියත්, මයික් නම් තරුණ විය පසු කරමින් සිටියත් විවාහ වෙලා හිටියෙ නෑ.

වෘත්තීය සමිතියෙ දේශපාලන අදහස් පැත්තකින් තිබ්බොත්, මයිකල් මට අමතක නොවන චරිතයක්. එකක් මයිකල් Clean Freak කෙනෙක්. වෙන වචනයක් නෑ ඒකට. මයිකල් අඳින ඇඳුම සුදු හෝ ලා පාටයි, අති පිරිසිදුයි, මයිකල් ෂැම්පූ දාන්නෙ කොන්ඩෙට විතරක් නෙවෙයි කන්නාඩි කුට්ටම හෝදන්නෙත් එක්තරා විශේෂ වර්ගයක ෂැම්පූ වලින් විතරලු. ඔරලෝසු පටිය විශේෂ වර්ගයක බේබි සබන් දාලා මදින්න වෙනම බුරුසුවක් තියෙනවාලු. සපත්තු වලින් අර මොනවද පේන්නෙ නැත්තෙ දිග කලිසම ඇඳලා ඉන්න නිසයි.

අපේ ස්ටාෆ් එකේ කට්ටියම, උප විදුහල්පති මාලිනී අක්කා ඇතුලුව, ගමයා, ගිම්හානී, වින්ධ්‍යා, ඇලයා, මං ඇතුලු ගැන්සියක් අපේ බත් මුල් ඔක්කොම එකට දිග ඇරගෙන, අඩංගු ද්‍රව්‍ය හුවමාරු කරගෙන, හවුලේ කන සිරිතක් තිබ්බා. මම අදත් ඒ දේවල් සිහි කරන්නෙ හරිම ආසාවෙන්.

එක්තරා පඩි දවසක විවේක කාලයෙදි අපි කට්ටියම බත් පාර්සල් දිග ඇරගෙන, බෙදා හදා ගෙන, හවුලේ දෂ්ට කරමින් ඉන්න කොට, මයිකල් ආවා.

“අනේ මයික් මයෙ දෙයියෝ, මොකද ඔතන? ඇයි හිටගෙන?  එන්න, එන්න වාඩිවෙන්න!” මාලනී අක්කා කෑ ගැහුවා.

“මයිකල් තුමා, හත් අට පොලකින් ඉඳගෙන, කමු ඔන්න ඔහෙ බත් ටිකක්”, ගමයා ආරාධනා කලා.

ඊට පස්සෙ, මයිකල් බත් කන්න බැරි ඇයි කියන එකට සුදුසු සුපුරුදු පිළිතුරක් දුන්නා, නමුත් වාඩි වුනා. ඊලඟට ගමයා ඇහුවා අමුතුම ප්‍රශ්ණයක්.

“මයික්, මොකෝ මේ කසාද බඳින්නැත්තෙ?”

“මට සුදුසු කෙනෙක් හමු වුනේ නෑනෙ, ඒකයි!”

“ඒ කියන්නෙ කවදාවත් affair එකක් තිබිලා නෑ?” මාලිනී අක්කා තව බත් කටක් කටේ ඔබා ගන්න මොහොතකට කලින් ඇහුවා.

“ම්ම්ම්,” මයික් පොඩ්ඩක් උඩ බලාගෙන කල්පනා කෙරුවා. “නැහැමයි කියන්නත් බැහැ. වතාවක් මම මගේ ගෝලයෙක් එක්ක පොඩි සම්බන්ධයක් තිබ්බා. ඒ ළමයත් මට කැමතියි කිව්වා. මම ඒ ලමයගෙ ගෙදරත් යන්න එන්න ගත්තා ටියුෂන් දෙන්න. මගෙ බයික් එකත් තිබ්බනෙ ඒ කාලෙ. එයාගෙ දෙමව්පියන්ටත් හඟවලා තිබ්බේ අපේ සම්බන්ධෙ ගැන. මම මේක ඔ‍ෆිෂලි කියන්නත් හිතාගෙන හිටියෙ. ඒ මිනිස්සුත් යමක් කමක් තියෙන හොඳ වැදගත් මිනිස්සු.. ඒ අයගෙත් අකැමැත්තක් තිබ්බෙ නෑ….”

“ඉතින්, මොකද ඒකට උනේ?” තවත් ඉවසාගෙන ඉන්න බැරි ගිම්හානි පැන්නා.

“කන්න ඇති දාර බූට් එකක්!” හෙන්රිබ්ලොග්වෝකර්ගෙ පඬි අදහසක්.

“ඉන්නකෝ කියනකල්. දවසක් ටියුෂන් දීලා ඉවර වුනාම, මටත් කෑමට කතා කලා ඒ ගෙදර කට්ටිය. කෑම කාලා ඉවරවෙලා මේ ගෑණු ලමයා ඉස්තෝප්පුවට ආවා වෙනදා වගේම තනියෙම පොඩ්ඩක් කතා කර කර ඉන්න…”

දැන් අපේ කුතුහලය අධිකයි. මගේ හිතේ නොයෙකුත් චිත්ත රූප මැවි මැවී යන්න ගත්තා.

“එදා මේ ගෑණු ලමයගෙ ඉස්සරහ දතක අර දවල්ට කාපු මැල්ලුම් කෑල්ලක් ඇලිලා තිබ්බා. මේ කෙල්ල, මේ මැල්ලුම් කෑල්ලත් දතේ අලවගෙන, මාත් එක්ක හිනාවෙවී හුරතලේට කතා කරනකොට, මට ඇතිවුනා කියන්න බැරි තරම් පිළිකුලක්. ඒක වැරදි අදහසක් තමයි. නමුත් ඒකෙන් මට ඒ ළමයව එපා වුනා.”

“යකෝ මේකා මාර පොරක්නෙ.” මට නිකම්ම කෑ ගැස්සුනා. ගෑණු පිරිමි බේදයකින් තොරව අපේ කටවල් වලට ගලාගෙන ආපු අසභ්‍ය වදන් වැල සභ්‍යත්වයේ ඇන්ටි වයිරස් වැඩසටහනෙන් වහාම ස්පෑම් කලා .

හැමෝම, කං අදහාගන්න බැරුව, මයිකල් දිහා පුදුමෙන් බලා හිටියා. කෑම කමින් හිටි අපි ඔක්කොම, ගල් ගැහිලා, මයික් දිහා බලන් හිටියෙ අමුතු සතෙක් දැක්කා වගෙ. අපි මේකා ටිකක් weird geek නැතිනම් nerd කෙනෙක් බව දැන හිටියත්, මූට මෙච්චර පිස්සු බව දැන ගත්තෙ එතකොටයි. හැමෝගෙම කෑම නතර වෙලා. කටවල් නතරවෙලා. අතැඟිලි බත් මුල් මැද අතරමං වෙලා.

“යකෝ හොඳ වෙලාවට ඒක ඔයින්ම නතර වුනේ. මේකා ඒ කෙල්ලව බැන්දානම් හෙම ඒකි නිකං අතරමං වෙනවා!” මාලිනී අක්කා කිව්වෙ වෙනදා වගෙ විහිලුවට නෙවෙයි.

“වෙන්න පුලුවන්. මම ඊට පස්සෙ කවදාවත් එහෙ ගියෙ නෑ. ඒක එහෙමම අතහැරිලා ගියා. ඊට පස්සෙ, මට ඒවගෙ කෙල්ලෙක් කවදාවත් හමු වුනේ නෑ.” මයිකල් කිව්වා.

මම නොදැනුවත්වම මගෙ දිව දත් මතින් මැල්ලුම් කෑලි සොයමින් ගමනාරම්භ කලා.

මේ සිද්ධිය මගෙ ජීවිතයට මොන තරම් බලපෑමක් ඇති කලාද කිව්වොත් අද පවා මැල්ලුම් සම්බෝල වගෙ දෙයක් කෑවොත් සමාජයට මුහුන දෙන්න කලින් දත් පරීක්ෂා කරලා බලන පුරුද්දක් මට අදත් තියෙනවා.

(මෙය සතය කතාවකි. මයිකල් සහ මෙත්තානන්ද ආරූඪ නාමයන් වේ)

මෙම ලිපිය මුල් වරට මට හිතෙන හැටි අඩවියේ පලවූවකි.